Όταν ερωτηθούν οι άνθρωποι πoιό είναι το ‘σημαντικότερο’ όργανο του ανθρώπινου σώματος οι περισσότεροι θα απαντήσουν ο εγκέφαλος. Κι ενώ στη ζωή μας θα επισκεφτούμε δεκάδες ή εκατοντάδες γιατρούς και θα πάρουμε αναρίθμητα φάρμακα για να βεβαιωθούμε ότι όλα τα μέρη του σώματος μας χαίρουν άκρας υγείας, όταν υποφέρει το ‘μυαλό’ μας και η ψυχή μας, συχνά κωφεύουμε στις κραυγές τους για βοήθεια…

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ψυχική υγεία δεν είναι η απουσία ψυχικής νόσου. Ψυχική υγεία είναι η ικανότητα μας να ζούμε μία παραγωγική ζωή, την οποία απολαμβάνουμε και είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τα άγχη και τις καθημερινές δυσκολίες ώστε να συνεισφέρουμε τα μέγιστα στον εαυτό μας, στην οικογένεια μας και στην κοινωνία.

Γιατί λοιπόν η ψυχική υγεία είναι ακόμα ταμπού; Γιατί αισθανόμαστε ντροπή να παραδεχτούμε ότι υποφέρουμε από άγχος, κατάθλιψη, καταναγκαστικές συμπεριφορές και όποια άλλη ψυχική διαταραχή ή νόσο, τη στιγμή που με μεγάλη ευκολία εξωτερικεύουμε κάθε ‘πόνο’ στο σώμα μας; Μία εξήγηση είναι ότι για εκατοντάδες χρόνια ο άνθρωπος είχε δαιμονοποιήσει οτιδήποτε δεν μπορούσε να εξηγήσει δημιουργώντας ένα στίγμα τόσο ισχυρό που δύσκολα εγκαταλείπει τη συνείδηση μας…

Γιατί όμως είναι σημαντική η ψυχική υγεία; Το μυαλό μας επηρεάζει το σώμα μας. Η ψυχική μας κατάσταση επηρεάζει κάθε κύτταρο μας. Επισπεύδει την εξέλιξη νόσων και επιβραδύνει την ανάρρωση. Το άγχος καταλύει ακόμα και τα ζωτικά μας όργανα. Και όχι μόνο. Η ψυχική υγεία αγγίζει κάθε πτυχή της ζωής μας. Επηρεάζει τις σχέσεις μας. Αλλάζει τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας, τον κόσμο, τη ζωή.

Ενόψει της παγκόσμιας ημέρας ψυχικής υγείας ας αναλογιστούμε την αξία της ψυχής μας και ας αποτινάξουμε το στίγμα για να λάβει έστω και καθυστερημένα τη θέση που της αρμόζει.
#worldmentalhealthday

«Στα θεμέλια της ψυχής μας είναι κρυμμένες σα δυναμίτιδα κάποιες μας ιδιότητες, τόσο φρικτές και τόσο δικές μας, που βαστούμε την αναπνοή μας όταν περνούμε από κοντά τους μην τύχει και ξυπνήσουν και ανατινάξουν στον αέρα όλο το οικοδόμημα της ζωής που υποκριτικά και αθόρυβα απάνω στις ψευτιές ομορφοχτίσαμε για να το επιδείχνουμε στους άλλους και στον εαυτό μας…»
(Καζαντζάκης, «Σπασμένες ψυχές»)

Φλέγον ζήτημα των ημερών η μάσκα… η μάσκα η υλική, η ορατή, η χειροπιαστή. Η μάσκα που φαίνεται, που φοριέται, που πετιέται. Καλή ή κακή, σωστή ή λάθος, η επίδραση της στον ψυχισμό μας φαντάζει μικροσκοπική μπροστά στις μάσκες που φοράμε σε όλη μας τη ζωή. Τις μασκες τις άυλες, τις αόρατες, τις τρομακτικές. Αυτές που φοριούνται μεν αλλά δεν φαίνονται, ούτε πετιούνται. Γίνονται ένα με το δέρμα μας.

Ο ανθρωπος έχει πολλές υποστάσεις. Και πολλες ιδιότητες. Δεκάδες κοινωνικούς ρόλους στους οποίους καλείται να ανταπεξέλθει καθημερινά. Του παιδιού, του γονεα, του φίλου, του ανταγωνιστή, του επαγγελματία, του συντρόφου, του σεξουαλικού όντος… εξοντωτικές ασκήσεις ισορροπίας που πολλές φορές είναι αδύνατον να έλθουν εις πέρας χωρίς κάποιος να απαρνηθεί τον εσωτερικό, τον αληθινό του εαυτό… ως ένα σημείο είναι θεμιτό και απαραίτητο για την ψυχική επιβίωση μας… πρέπει να δείχνουμε έναν καλύτερο εαυτό στους άλλους για να ζούμε αρμονικά και για να αποτελούμε οι ίδιοι παράδειγμα στον εαυτό μας ότι όλα είναι εφικτά…

Που τελειώνει όμως το πρόσωπο κι αρχίζει ένα ατέρμονο προσωπείο; Τι συμβαίνει όταν άνθρωποι γύρω μας έχουν χάσει κάθε αντίληψη του προσώπου τους, του εγώ τους, της φύσης τους; Άνθρωποι που έχουν χάσει κάθε επαφή με το ποιοι είναι, τι πιστεύουν, τι επιθυμουν, ποιους αγαπάνε…αν τους παρατηρήσουμε μπορούμε να τους διακρίνουμε.. είναι οι άνθρωποι που ψεύδονται σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους… δεν κάνουν διακρίσεις για να μην αφήσουν κανέναν να δει το μέσα τους… μέσα από τη μάσκα τους… δεν τσαλακώνονται, δεν απολογούνται, δεν έχουν ευάλωτες στιγμές. Ζηλεύουν και φθονούν και στο πέρασμα τους αφήνουν ένα πέπλο τοξικότητας που σε παραλύει αλλά δεν μπορείς να το εξηγήσεις με λόγια… είναι άνθρωποι που σε πληγώνουν διαρκώς διατηρώντας μια επίφαση ‘τελειότητας’ τόσο απροσπέλαστη που σε αφήνει μουδιασμένο… το προσωπείο τους είναι πια το δέρμα τους…

Δώστε μια ευκαιρία στην σπασμένη ψυχή τους. Ίσως και δύο. Την έχουν ανάγκη. Την Τρίτη φορά όμως φύγετε μακριά. Το προσωπείο τρώει το δέρμα τους… έτσι τους βοηθάτε να σταματήσει η σήψη… και βοηθάτε τον εαυτό σας να κρατήσει μόνο τις προστατευτικες του μασκες. Αυτές που μπορούν και να πεταχτούν.

Ροδάνθη Δανδουλάκη, Ψυχολόγος